OPIS (Wikipedia):

Maglić (serb., czrng. Маглић) – najwyższy szczyt w Bośni i Hercegowinie w paśmie Gór Dynarskich, wznoszący się na 2386 m n.p.m. w południowo-wschodniej części kraju, na terenie Parku Narodowego Sutjeska, na granicy z Czarnogórą.

Numer szczytu w/g wysokości korony europy: 19

Udokumentowana data wejścia: 20.07.2017 roku

Opis dojazdu oraz wejścia na szczyt:

Maglic – najwyższy szczyt Bośni i Hercegowiny zlokalizowany na terenie autonomicznej Republiki Serbskiej na granicy z Czarnogórą. Góra położona jest na terenie Parku Narodowego Sutjeska obejmującego część Gór Dynarskich porośniętych jednym z ostatnich fragmentów lasu pierwotnego w Europie (Perućica).

Szczyt Bośni i Hercegowiny najlepiej zaatakować od strony wsi Tjentište. Wieś ta znajduje się w południowej części kraju. My dojechaliśmy do niej  z miasta Mostar. Tam nocowaliśmy. Polecam zwiedzenie tego miasta jak i odwiedzenia samej Bośni i Hercegowiny. Jest to specyficzny kraj, o bardzo bujnej i ciekawej historii. Dojazd z Mostaru trwa około 2,5h. Mimo iż to tylko 120 km trzeba mocno uważać na drodze dojazdowej. Jest wąska, dość dziurawa, a same zabezpieczenia (barierki) nad przepaściami pamiętają wczesne lata Jugosławii.

Docierając do wsi Tjentište od strony drogi M20 mijamy tunel wydrążony w skale. Jest to dobry punkt orientacyjny. Po jego minięciu trafiamy do wąwozu z rzeką po lewej stronie. Drogą tą jedziemy cały czas prosto. Tjentište to niewielka miejscowość w południowo-wschodniej Bośni i Hercegowinie, położona w dolinie rzeki Sutjeska (lewy dopływ Driny) na terenie Parku Narodowego Sutjeska. Tym co przyciąga tu wielu turystów (poza samym szczytem) jest monumentalny pomnik upamiętniający Bitwę nad Sutjeską jaka stoczona została w czasie II wojny światowej na przełomie maja i czerwca 1943 roku pomiędzy połączonymi siłami Osi (Niemcy, Włochy, Bułgaria i Chorwacja) w liczbie 127 tysięcy żołnierzy, a partyzantką jugosłowiańską liczącą zaledwie 22 tysiące partyzantów i cywilów. Głównym celem potyczki miało być unicestwienie partyzanckiej armii w Jugosławii, aktywnie działającej w okolicach rzeki Sutjeska. Operacja przeprowadzona została pod kryptonimem Operation Schwarz, ale znana jest również jako piąta ofensywa antypartyzancka. Niespodziewane niepowodzenie ofensywy państw Osi stało się punktem zwrotnym dla Jugosławii podczas II wojny światowej i przejęciem jej przez aliantów. W zaciętej walce zginęło łącznie 7543 partyzantów (czyli około jednej trzeciej całego stanu). Po wojnie pamięć o heroicznej zwycięskiej bitwie stała się ważną częścią jugosłowiańskiej martyrologii. Na pamiątkę tamtych wydarzeń, w okolicy miasteczka Tjentište na północnym skraju Parku Narodowego Sutjeska, w latach siedemdziesiątych XX wieku wybudowany został wg projektu Miodraga Živkovića imponujący pomnik wojenny. Monument ten uznawany jest za jeden z najpiękniejszych pomników II wojny światowej jakie spotkać można na terenach krajów byłej Jugosławii. Niestety obecnie nieremontowany jest przeciwieństwem zamysłu.

droga do Tjentište w tle tunel na drodze M20

droga do Tjentište na drodze M20

droga do Tjentište, koryto rzeki Sutjeska

pomnik wojenny wg projektu Miodraga Živkovića w Tjentište (źródło: http://ciekawe.org/2015/04/20/socrealistyczne-pomniki-niczym-relikty-obcej-cywilizacij/)

Po przejechaniu około 3 km główną drogą od tablicy z nazwą Tjentište docieramy do skrzyżowana, na którym skręcamy w prawo. Skrzyżowanie zaopatrzone jest w kierunkowskaz, aby go jednak nie minąć należy opisywany skręt wykonać przed nieczynną stacją benzynową. Tutaj możemy też zostawić samochód i wybrać pierwszy wariant wejścia. Jest on najdłuższy z możliwych na Maglić. Osobiście wolimy podjechać samochodem wyżej, gdyż przejście około 12 km szutrową drogą w słońcu nie należy do ciekawych. Pozycja startu N 43 21.5421′ E 018 41.7062′ , wysokość 650 m.

droga dojazdowa na Maglić od strony wjazdu do Tjentište.

droga dojazdowa na Maglić od strony wjazdu do Tjentište, po prawej stronie oznaczony skręt w prawo na szczyt.

droga dojazdowa na Maglić od strony wjazdu do Tjentište, w tle nieczynna stacja benzynowa.

Droga szutrowa, na którą wjeżdżamy w pierwszym odcinku jest całkiem przyzwoita. Częściowe braki asfaltu są minimalne. Jadąc dalej dość szybko nabieramy wysokości. Droga jest wąska i prowadzi do szlabanu, przy którym strażnik leśny pobiera opłaty. Kosztami objęty jest samochód oraz pasażerowie. Tutaj możemy też zostawić samochód i dalej iść pieszo. Podejmujemy jednak opcję podjechania wyżej. Mina strażnika bezcenna. Dlaczego ?, ano okazuje się, że jakość drogi pogarsza się zdecydowanie na naszą niekorzyść. Wielkie koleiny i duże jej braki mocno nadwyrężają moje auto. Skoda jednak daje radę. Po około 30 minutach docieramy do kolejnego parkingu. Pojawia się kolejna opcja zostawienia samochodu. Niezmienny jednak pozostaje wariant drogi. Szutrowa, ale tym razem przez las.

bilet wstępu do Parku Narodowego „Sutjeska”

bilet wstępu do Parku Narodowego „Sutjeska”

pierwszy odcinek drogi na Maglić, przez szlabanem

tablica informacyjna odnośnie okolicznych szlaków. Tablica znajduje się na pierwszym dużym parkingu

wysokość pierwszego parkingu, wykres pokazuje wzrost wysokości z Tjentište

pierwszy parking w drodze na Maglić na wysokości 1273 m n.p.m.

Dalsza droga wymaga już sporych akrobacji jezdnych. Szerokie i wysokie koleiny co trochę przypominają o sobie. Zawieszenie pracuje. Po około 3,5 km jazdy mijamy tablicę z wysokością 1560 m n.p.m. oraz z bardzo ciekawą reklamą Auto Serwisu. Fakt jest taki, że w przypadku awarii samochodu taka informacja byłaby bardzo pomocna. Jeszcze parę zakrętów i będziemy u naszego celu. Celu startu na Maglić. Warto do niego dojechać z racji, iż dopiero tu droga na górę nabiera swojego majestatu.

kolejny drogowskaz na wysokości 1560 m n.p.m. w drodze na Maglić

wysokość 1560 m n.p.m. w drodze na Maglić

Około godziny dziewiątej docieramy na właściwe miejsce startu. Tutaj zostawiamy samochód, przebieramy się i startujemy na najwyższą górę Bośni i Hercegowiny. Jesteśmy sami. Czas startu 9.15. Przed nami około 5 km podejście na Maglić, które według drogowskazu wynosi około 3km (wejście) i 2h (zejście). Działamy. Pozycja startu N 43 18.2952′ E 018 44.7156′ , wysokość 1658 m .

finalny drogowskaz na Maglić

droga szutrowa, którą podjechaliśmy z Tjentište

dalsza część drogi szutrowej zjazdowej

Początek drogi rozpoczynamy od wejścia w las. Po około 20 metrach mijamy pomnik Paco – Sacir – Ahmo. Dalsza droga prowadzi przez gęsty las. Szlak jest dobrze oznaczony czerwonymi kołami namalowanymi na drzewach, kamienia. Po około 45 minutach marszu wychodzimy na polanę, z której już widać nasz cel. Pogoda jest super, więc widoki są przepiękne. Dalsza droga prowadzi przez polanę. Po kolejnych 15 minutach zaczynamy schodzić w dół, aby za chwilę znów podchodzić pod górę. Roślinność jest minimalna, niska dlatego widokowo jest idealnie.

pierwszy mijany pomnik w drodzę na Maglić

pierwsze 45 minut przejścia przez las, za drzewami wyłania się nasz cel

pierwsze 45 minut przejścia przez las

oznaczanie szlaku na Maglić

pierwsze 45 minut przejścia przez las

nasz cel – Maglić, widok z polany

Po około 1h dochodzimy do pierwszych formacji skalnych. Teraz zaczyna się już właściwe podejście na szczyt. Teren wejścia dwójkowy. Teren taki będzie się utrzymywał, aż do końca drogi. Część drogi jest ubezpieczona linami feratowymi. Podejście jest bardzo przyjemne, płynne. Należy uważać na ruchome kawałki skał oraz sypkie części ziemi. Innych trudności brak. Widokowo przepięknie. Kolejnym atutem jest brak innych atakujących. Jesteśmy sami.

nasz cel – Maglić, widok z dolnej części polany

widok na polanę od strony góry, widoczna ścieżka szlakowa

Maglić 2386 m n.p.m.

początek wejścia w teren skalny, w tle szlak wejściowy

początek wejścia w teren skalny, w tle szlak wejściowy

Dalsze 2h wejścia to droga po formacjach skalnych. Podejścia dość strome. Po pierwszym stromym podejściu skręcamy w prawo. Trawers lewej strony formacji skalnych trwa około 20 minut. Później następuje strome podejście po ubezpieczonej drodze. Kolejne 20 – 25 minut i jesteśmy na wysokości około 1900 m n.p.m. Następuje kolejny trawers w prawo i długie podejście pod górę. Podejście łatwiejsze niż w dolnej części wejścia. Czas podejścia około 30 minut.

widok z wejścia na dolną część Bośni i Hercegowiny

formacje skalne, wejście na Maglić

ubezpieczenia w podejściu na Maglić

część ubezpieczeń jest dość zawodna, korzystać z rozwagą

trawers lewej strony ściany, droga na Maglić

droga na Maglić, teren dwójkowy

Po około 2 godzinach i 25 minutach dochodzimy do miejsca, z którego widać już właściwy szczyt. Tutaj też szlak rozchodzi się na dwie drogi. Jedna właściwa na szczyt, druga to trawers do sąsiedniego wzniesienia. Tutaj do szczytu mamy około 30 minut marszu. Początek tego podejścia to trawers wzniesienia (dość łagodny). Dochodzi on do samego właściwego szczytu. Tutaj następuje wejście w ostatnią formację skalną. Przechodzimy przez komin i po pokonaniu ostatnich 150 metrów przewyższenia znajdujemy się na szczycie Maglić na wysokości 2386 m n.p.m.

trawersowanie ostatniego odcinka wejścia, w tle cel – Maglić 2386 m n.p.m.

trawers ostatniego odcinka na Maglić 2386 m n.p.m.

jeden z ostatnich znaków szlaku na Maglić

tablica informująca o wsparciu UE inicjatywy parku narodowego

widok na formację skalną po przejściu końcowego komina przed szczytem

Szczyt osiągamy po około 2 godzinach i 50 minutach. Na szczycie jesteśmy sami i tak też pokonujemy całą drogę na szczyt. Widok ze szczytu bardzo dobry. Samo wejście bardzo ładne. Najwyższy szczyt Bośni i Hercegowiny – Maglić jest chyba najładniejszym ze zdobytych szczytów Bałkanów. Taka klasyczna góra. Na szczycie znajduje się flaga Serbska (tak nie flaga Bośni i Hercegowiny). Flaga ta znajduje się dlatego, gdyż góra znajduje się na terenie autonomii serbskiej. Poniżej szczytu znajduje się też tablica upamiętniająca Tito. Zdobyta góra to 25 szczyt zdobyty w ramach Korony Europy dla miasta Radomia.

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny, książka wejść

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny, książka wejść

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny, skrzynka przy szczycie

Maglić 2386 m n.p.m., najwyższa góra Bośni i Hercegowiny

Szczyt Maglić to przepiękne widoki, wolność, przestrzeń i pewna magia miejsca. W obcowaniu z górą towarzyszyła mi moja żona Lidia. Ona też odczuła aurę góry. Moc przyciągania. Wspólna walka, wspólne emocje. To miejsce oczyszcza i łączy.

Lidia, współautor zwycięstwa. Maglić 2386 m n.p.m.

Dawid, prowokator zwycięstwa. Maglić 2386 m n.p.m.

Maglić 2386 m n.p.m., magia góry

Maglić 2386 m n.p.m., magia góry

---

Napotkane trudności:

• długie podejście w przypadku braku podjazdu samochodem (12 km podejście szutrową drogą)
• wejście właściwe to teren dwójkowy
• brak wody, zapas nosimy ze sobą
• zdani jesteśmy na siebie, liczymy na siebie

---

Wymagany sprzęt:

• wygodne buty
• krem 50 na twarz i ręce
• okulary

---

Koszty zdobycia szczytu:

• koszty dojazdu / paliwa (my dojechaliśmy samochodem z Radomia, odległość około 1300 km w jedną stronę)
• koszt winiety Czechy – około 70 zł za 10 dni
• koszt winiety Węgry – około 71 zł za 10 dni
• w przypadku wjazdu do Bośni i Hercegowiny należy pamiętać o zielonej karcie do samochodu. W przypadku jej braku ponosimy koszt 21 euro (7 dni), czyli około 80 zł za dodatkową polisę
• koszt noclegu. My nocowaliśmy w miejscowości Mostar w motelu Villa Luxe, koszt około 75 zł ze śniadaniem za osobę. Warunki bardzo dobre, polecam !
• koszty wjazdu do parku (płacimy za samochód oraz osobę) – 8 kn, czyli około 8 zł za osobę

---

Video wejścia:

---

Dane wejściowe:

wykres podjazdu samochodem, możliwe wejście na nogach

wykres wysokości podjazdu samochodem, możliwe wejście na nogach

wykres wejścia na Maglić – 2386 m n.p.m.

wykres wysokości wejścia na Maglić – 2386 m n.p.m.

---