Opis dojazdu i wejścia na najwyższy szczyt Bułgarii – Musała. Musała ma 2925 metrów wysokości i jest też najwyższym szczytem Bałkanów.

przez Dawid Penkalla · Opublikowane 4 maja 2017 · Zaktualizowane 8 lipca 2018

Bułgaria – Musała

OPIS (Wikipedia):

Musała (bułg. Мусала) – najwyższy (2925 m n.p.m.) szczyt masywu Riła, zarazem najwyższy szczyt Bułgarii, Europy Wschodniej, jak i całego Półwyspu Bałkańskiego. Przewyższenie jakie należy pokonać, zdobywając szczyt wynosi około 1,5 kilometra.

Według legendy pierwszym człowiekiem na szczycie był Filip II Macedoński w IV wieku p.n.e.

Numer szczytu w/g wysokości korony europy: 8

Udokumentowana data wejścia: 04.05.2017 roku

Opis dojazdu oraz wejścia na szczyt:

Jeżeli myślisz, że w Bułgarii uzyskasz pomoc w Informacji Turystycznej dotyczącej najwyższego szczytu tego państwa – Musały to się srogo mylisz. Ten kraj to jak wieża Babel. Brak języka, brak skutecznej informacji i wszystko w remoncie.

Spytacie o co chodzi ?, chodzi o rzetelną informację. Chcąc zdobyć najwyższą górę Bułgarii – Musałe, chcieliśmy skorzystać z kolejki, żeby wystartować na szczyt z wyższej wysokości oraz uniknąć nudnego przejścia przez las. Z naszą ekipą po raz pierwszy wystartował młody 10 letni Kajetan. Ze względu na niego narodził się ten pomysł.

Oficjalna strona kolei linowych informuje, że kolejka działa od 8.30 do 16.20 bez poniedziałku. Na miejscu na drzwiach wisi kartka, że funkcjonuje codziennie. Po przepytaniu pracowników na miejscu, znalazł się cały jeden, który w języku angielskim poinformował nas, że kolej jest w remoncie. Starając się uzyskać dodatkowe informacje dzwonimy do Informacji Turystycznej na numer pobrany ze strony internetowej. Osoba odbierająca nie wie czy działają schroniska na szlaku, nie ma też dokładnych danych adresowych i ogólnie niewiele wie. Podaje nam numer telefonu z informacją, że chyba to jest właściwy numer. Dzwonimy. Brak wspólnego języka (nie znamy bułgarskiego). Dzwonimy do znajomego z Polski, który zna dobrze rosyjski, żeby w naszym imieniu zadzwonił i uzyskał informację. (…) schronisko nie działa.

Borowec (bułg. Боровец; 1315 m n.p.m.) – kolejka, która nie działa. Finalnie kolejka dociera do Jastrzębca (bułg. Ястребец; 2369 m n.p.m.)

Borowec (bułg. Боровец; 1315 m n.p.m.), informacja na drzwiach kolejki mówiąca o jej funkcjonowaniu

I co tu robić ? – mocno zirytowani podejmujemy decyzję, że dzisiejszego dnia spróbujemy podejść do schroniska, by zorientować się w sytuacji. „Spacer” rozpoczynamy powyżej miejscowości Borowec (w lesie zaczyna się czerwony szlak pieszy). W dniu dzisiejszym dochodzimy do samego schroniska „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.). Gdyby nie zmieniająca się pogoda to podjęlibyśmy atak na sam szczyt, ale zbliżająca się burza zniweczyła plan.

droga do Borowec (bułg. Боровец) w tle masyw Riła

droga do Borowec (bułg. Боровец), ekipa w niezniszczalnym wyprawowym samochodzie marki Dacia

Trzecią próbę wejścia podejmujemy 04 maja 2017 r. Bogaci w wiedzę dotyczącą działania i funkcjonowania kolejki, zależności występujących na miejscu o godzinie 3.30 rano wyjeżdżamy z Sofii, by w ciągu 1,5h dojechać po raz kolejny do Borowec. Mijając budynki kolejki i hotelu, który znajduje się naprzeciwko niej docieramy do początku czerwonego szlaku. Jadąc drogą ze stolicy w nocy należy zwracać szczególną uwagę na zwierzęta. Jest to teren zalesiony. Podczas drogi minęliśmy 2 sarny i kilka mniejszych zwierząt. Sam dojazd jest za to bardzo prosty. Droga prowadzi cały czas prosto (nie idzie się zgubić). Używając GPS nastawiamy go na Hotel „Samokov” Хотел „Самоков”, po czym jedziemy około 1km drogą w górę.

parking obok kolejki, na przeciwko niego znajduje się duży hotel Samokov

parking powyżej miejscowości Borowec, z którego startuje czerwony szlak. Obok nas zatrzymała się Polska ekipa – Pozdrawiamy !

Atak na górę zaczynamy jeszcze w nocy. Znając drogę z dnia poprzedniego idziemy zdecydowanym mocnym krokiem. Początek szlaku zaczyna się w lesie. Droga przez las jest klarowna i widoczna. Praktycznie cała droga leśna jest szeroką ścieżką, na której 3 osoby mogą swobodnie iść obok siebie. Droga przez las wynosi około 7 km. Po drodze mijamy 3 drewniane mostki, które umieszczone są nad rwącymi potokami. Realny czas przejścia wynosi około 1,5h. Idąc lasem pokonujemy kilka agresywniejszych podejść. Zyskujemy metry. Na końcu lasu znajduje się drewniana wiata, gdzie można odpocząć. Pamiętajmy, że cały czas jesteśmy w Rilskim Parku Narodowym. Nie hałasujemy, nie śmiecimy, nie niszczymy !.

szeroka, ubita droga przez las. Na drodze znajdują się czerwone krzyże informujące o szlaku.

wyjście z lasu – droga na najwyższy szczyt Bułgarii

wyjście z lasu, równolegle do ścieżki znajduje się potok górski

pierwszy z mostków po wyjściu z lasu, po prawej stronie mostu znajduje się drewniana wiata

wiata przy wyjściu z lasu, miejsce pierwszego odpoczynku

wielokolorowa fauna obok drewnianej wiaty

Po wyjściu z lasu zaczynamy iść doliną w stronę schroniska „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.). Dolina wypełniona jest śniegiem, ale z racji bardzo wczesnej pory dnia śnieg jest twardy jak cement. Delikatny chłód unoszący się od śniegu daje optymalną temperaturę, droga nie jest w żaden sposób uciążliwa. Po około 1h dochodzimy do pierwszej stacji kolejki narciarskiej, która także jest w remoncie. Dochodząc do niej przechodzimy przez kolejny mostek znajdujący się na rwącym strumieniu. Po prawej stronie widać górną stację kolejki – Jastrzębiec, która zaczyna się w Borowec. Widać też drogę zejścia z tej stacji. Ta droga to także drugi wariant szlaku na szczyt.

zaśnieżona droga powyżej wyjścia z lasu

na szlaku można znaleźć nawet worki z solą, jakby komuś było za ślisko …

kolejny mostek przed stacją kolejki narciarskiej a na nim waleczny i uśmiechnięty Kajetan

pierwsza stacja kolejki narciarskiej, w tle Musała

pierwsza stacja kolejki narciarskiej w tle górna stacja kolejki Jastrzębiec (bułg. Ястребец; 2369 m n.p.m.) oraz widoczne z niej zejście

Po około 15 minutach marszu od pierwszej stacji kolejki znajduje się kolejna stacja wyciągu. Tym razem to typowy orczyk narciarski. Idziemy dalej. Cała droga do schroniska jest łatwa, widoczna i nie wymaga zbytnich umiejętności wspinaczkowych. Wzrost wysokości jest nieznaczny. Jedynie należy uważać na podmycia śnieżnej ścieżki. Można wpaść w potok, który znajduje się pod zmarzniętym śniegiem. Do schroniska Musała dochodzimy po około 1,25h (licząc od pierwszej stacji kolejki narciarskiej). Idąc w stronę schroniska słońce mamy za naszymi plecami, jednak należy pamiętać o kremie ochronnym, okularach słonecznych z mocnym filtrem. Od śniegu odbijają się promienie słoneczne, które są bardzo niebezpieczne.

krem ochronny i dobre okulary to podstawa

krem ochronny i dobre okulary to podstawa, Beata i Norbert też o tym wiedzą

wschodnia graniowa ściana doliny i zaczynające operować słońce

podejście w stronę schroniska w tle górna stacja kolejki Jastrzębiec (bułg. Ястребец; 2369 m n.p.m.)

końcowe podejście do schroniska „Musała”

końcowe podejście do schroniska „Musała”, zamyślony Kajetan

końcowe podejście do schroniska „Musała”, po prawej widać pierwsze budynki schroniska

Dochodząc do schroniska „Musała” już poprzedniego dnia okazuje się, że możliwy jest w nim nocleg. W dniu poprzednim spotykamy grupę Bułgarów, którzy przyjeżdżają do niego na skuterach śnieżnych. Panowie są mega weseli i po rozpakowaniu swojego ekwipunku zaczynają nas nim częstować. Schronisko może nie grzeszy czystością (szczególnie w kuchni), ale na pewno nie jest zamknięte jak określała je zorientowana Pani w Informacji Turystycznej. Schronisko to w rzeczywistości kilka budynków. W głównym budynku drewnianym znajduje się sala główna oraz kuchnia. Drewniany budynek obok (piętrowy) zawiera prycze do spania. Skrajny prawy to WC. Standard może nie grzeszy czystością, ale nie pada na głowę. W schronisku znajdujemy wszystko czego można potrzebować (agregaty, drewno, siekiery, a nawet piwo). Główna sala ma kominek, stoły i krzesła.

Ogólnie jest ok. Obok drewnianych budynków jest betonowy moloch (wygląda jak nie dokończony hotel). Poniżej schroniska znajduje się jezioro. Ma ono około 13,4 ha powierzchni i niewiele ponad 1,6 m głębokości. Informacja w Wikipedii. Sami nie sprawdzaliśmy, gdyż obecnie pokryte jest lodem i śniegiem.

dojście do schroniska „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.)

idealny sprzęt na śnieg …

schronisko „Musała”, pierwszy plan wesoły Kajetan

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), sala noclegowa

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), kuchnia

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), kuchnia i dodatkowe wyposażenie

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), tablica informacyjna oraz mapa szlaków

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), budynek główny

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), budynek główny zasypany w śniegu

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), budynek główny

schronisko „Musała” (bułg. Хижа Мусала; 2389 m n.p.m.), budynek główny, jak braknie drewna do komika jestem gotowy

niedokończone betonowe schronisko w kompleksie istniejących budynków

Po kilkuminutowym odpoczynku w schronisku udajemy się dalej. Chcemy wykorzystać maksymalnie stosunkowo niską temperaturę oraz zlodowacony śnieg. Kolejnym planowanym przystankiem będzie schron „Lodowe Jezioro” (bułg. Заслон „Ледено езеро”; 2720 m n.p.m.). By do niego dojść udajemy się w dół doliny. Zostawiając za plecami schronisko „Musała” idziemy w stronę tyczek, a dokładniej byłych słupów energetycznych. Na szczycie jest stacja pogodowa i kiedyś prąd dostarczany był przez wspomniane słupy. Przewodów już nie ma, ale słupy zostały. Po drodze mijamy kolejne dwa jeziora. Obecnie są one nadal zamarznięte. Pierwsze jezioro jest bardzo płytkie (około 0,5 m głębokości). Drugie ma już ponad 6 metrów głębokości. Drugie jezioro znane jest też pod nazwą „Karakasheva” (bułg. Каракашевото езеро). Nazwa pochodzi od nazwiska młodego turysty, który w nim kiedyś utonął. Za schroniskiem „Musała” dość mocno zaczynamy nabierać wysokości. Są dwa strome podejścia wymagające około 1h czasu marszu. Po pokonaniu przewyższenia następuje długi trawers zbocza. Nadal idziemy równolegle do słupów. Wspomniane jezioro mijamy po prawej stronie. Dojście do schroniska zajmuje nam w sumie około 2h.

droga w stronę szczytu, po prawej stronie mijany 2 betonowy budynek schroniska „Musała”

droga na szczyt za plecami zostawiamy pierwsze schronisko „Musała”, pierwsze przewyższenie

droga na szczyt, pierwsze przewyższenie

trawers w drodze do schronu „Lodowe Jezioro” (bułg. Заслон „Ледено езеро”; 2720 m n.p.m.)

Po około 2h (od schroniska „Musała”) dochodzimy do kolejnego schroniska „Lodowe Jezioro” (bułg. Заслон „Ледено езеро”; 2720 m n.p.m.). Jest to schron awaryjny. W sezonie letnim uruchomiona jest w nim kuchnia. W czasie kiedy my byliśmy schron był dość mocno zasypany i zamknięty. Z miejsca tego na szczyt pozostaje około 45 minutowa wspinaczka. Cała droga jest klarowna i widoczna. Jest to wejście tzw. żebrem. Obok (patrząc w lewo od szczytu) znajduje się wariant łagodniejszego wejścia. Jednak pod dużą ilością śniegu dla nas jest on nieczytelny. W wariancie przez tzw. żebro droga jest ubezpieczona przez stalową linę. Wejście wymaga uwagi, gdyż każde pośliźnięcie może być śmiertelne. Kilka miejsc w trakcie wejścia jest mocno wyeksponowanych. Dobrze też jest zostawić plecak na dole pod kamieniami, by wejść na lekko. Po lewej stronie schroniska (stojąc frontalnie do szczytu) znajduje się kolejne jezioro. Położone jest ono na wysokość 2709 m n.p.m. i jest to najwyżej położone jezioro w górach Riła i całego Półwyspu Bałkańskiego. Ma 18 ha powierzchni i 16,4 m głębokości. Nazywane jest Jeziorem Lodowym (bułg. Ледено езеро).

schronisko „Lodowe Jezioro” (bułg. Заслон „Ледено езеро”; 2720 m n.p.m.)

ostatni planowany odpoczynek przy schronisku „Lodowe Jezioro” (bułg. Заслон „Ледено езеро”; 2720 m n.p.m.)

Kajetan przy schronisku „Lodowe Jezioro” (bułg. Заслон „Ледено езеро”; 2720 m n.p.m.)

Kajetan w drodze na szczyt

podejście na szczyt jest ubezpieczone stalową liną

podejście na szczyt jest ubezpieczone stalową liną, wariant żebrem

Przy pięknej pogodzie, po pokonaniu dystansu wynoszącego około 12,5 km od startu szlaku docieramy na szczyt. Góra Bułgarów jest mocno zurbanizowana. Sam szczyt jest duży (powierzchniowo) i zawiera 2 duże budynki stacji meteo. Na szczycie znajduje się też mały obelisk informujący o wysokości. Góra nazywana jest też jako „мус Аллах“ – góra Boga. W roku 1949 nazywano ją także górą Stalina, ale wrócono do nazwy nominalnej.

„My Polscy zdobywcy” cieszymy się pięknymi widokami. Ja cieszę się ze zdobycia ósmego co do wielkości dachu Europy oraz 23 góry Europy dla Radomia. Na szczycie jesteśmy sami. Ze szczytu widzimy schronisko „Musała” oraz całą dolinę, którą pokonaliśmy. Schodząc ze szczytu spotykamy 2 turystów (Bułgara i Polaka, którego serdecznie pozdrawiamy).

Czas wejścia i zejścia wyniósł prawie 9h + przerwy. 10 letni Kajetan potrzebował 2h więcej, ale ten fakt i tak nie jest istotny, gdyż najważniejszy był finisz.

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m. zdobyty w ramach projektu Korona Europy dla miasta Radomia

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m., Restauracja Teatralna na najwyższym szczycie Europy Wschodniej

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m., Radom rządzi !

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m. zdobyty w ramach projektu Korona Europy dla miasta Radomia

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m. stacja meteo

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m. stacja meteo w tle panorama zachodnia

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m. w tle panorama południowa

najwyższy szczyt Bułgarii, Musała 2925 m n.p.m. w tle panorama wschodnia

„Po trzech dniach podejść do Musał’y udało się. Do trzech razy sztuka. Najwyższy szczyt Bułgarii o wysokości 2925 metrów n.p.m. został zdobyty. Flaga miasta Radom’ia i flaga naszego sponsora Restauracji Teatralnej załopotała na szczycie. Jest to 23 szczyt w ramach projektu: „Korona Europy dla miasta Radomia” (czyli połowa). Wraz ze mną tarczę zdobywcy szczytu wywalczyli: Beata Kapusta oraz Norbert, ale to ani ja, ani oni nie zasługują do końca na tą nagrodę. Nie było lekko. Śniegu masę, pogoda zmienna, ale nie przeszkodziło to naszemu najmłodszemu uczestnikowi Kajetanowi i jego mamie Agacie Szczecińskiej na niesamowitą walkę o szczyt. Kajetan to przesympatyczny młody dzieciak, który ma dopiero 10 lat. Ma niesamowitą wolę walki. Nie jest ona narzucana przez mamę, to jego walka i jego chęć zdobycia. Szczyt został przez niego praktycznie zdobyty (brakło paru metrów). Powodem był duży deszcz na szczycie, opady śniegu, zmęczenie i długi czas marszu. Dodam fakt przewyższenia ponad 1,5 km, 10 godzin marszu, ponad 24 km w linii prostej, startu z samego dołu na nogach oraz pobudkę o 2.30 w nocy. To jemu należą się fanfary i medal.”

ekipa atakująca: Beata Kapusta, Norbert Cias, Dawid Penkalla

ekipa atakująca: Kajetan Szczeciński i jego mama Agata Szczecińska

Napotkane trudności:

długość podejścia, warto wcześnie wystartować. W okresie majowym wskazany start około 5 rano
mokry śnieg, efekt zapadania (powrót w słońcu)
liczyć tylko na siebie, kolejka nie zawsze działa a używanie języka angielskiego powoduje ucieczkę lokalnych mieszkańców
duże nasłonecznienie doliny

Wymagany sprzęt:

ubranie przeciwdeszczowe, przeciwwiatrowe
solidne nieprzemakalne buty, raki do końcowej fazy ataku
kijki trekkingowe wskazane przy zejściu – zapadanie się w śniegu
krem do opalania, okulary
woda + jedzenie szturmowe

Koszty zdobycia szczytu:

koszty dojazdu, paliwa (my dojechaliśmy samochodem z Radomia, wcześniej zdobywając Midżur w Serbii), zrobiliśmy prawie 4200 km
koszty winiet (Austria, Czechy, Węgry, Bułgaria, autostrady w Serbii) – około 260 zł (wyjazd tygodniowy)
nocleg w Sofii (apartament / mieszkanie) – około 50 euro za dobę (przy 5 osobach)
koszty jedzenia, porównywalne jak w Polsce

Video wejścia:

Dane wejściowe:

charakterystyka wysokości do prędkości dla najwyższego szczytu Bułgarii – Musała

graficzny ślad przebytej drogi

dojazd z centrum Borowec, miejsce startu, początek szlaku czerwonego na Musałe

dodatkowe statystyki wejścia

Malgorzta pisze:

23 sierpnia 2019 o 16:51

Dziękuję za świetny opis. Za 2 tygodnie mam zamiar zdobyć szczyt i z przynemnoscia przeczytalam Pana relacje.

Odpowiedz
Malgorzata pisze:

23 sierpnia 2019 o 16:53

Dziękuję za świetny opis. Za 2 tygodnie mam zamiar zdobyć szczyt i z przynemnoscia przeczytalam Pana relacje.

Odpowiedz
Jacek pisze:

22 lutego 2021 o 07:42

To ja tylko mogę dodać , ze wystartowałem po piątej z Sofii, tez zostawiłem samochód jak powiedzieliście , pod hotelem i o 10 rano byłem na szczycie , a na wczesny obiad po 13 już na dole . Oczywiście bez używania kolejki, i bez NOCLEGU? A po południu pojechałem jeszcze do monasteru Rilskiego…Jeden fajny dzień , LUBLIN pozdrawia Radom…Jacek bez potrzeby noclegu , bo przyznam ze nie warto.

Odpowiedz
Mery pisze:

25 marca 2021 o 10:31

Jacek, biegłeś ? Chciałą bym poznać prawdziwy, realny czas przejścia z Borowca na szczyt. Jeśli możecie mi napisać ile z kolei czasu potrzebne do przejścia z stacji kolejki na Musalę.

Odpowiedz

Opis dojazdu i wejścia na najwyższy szczyt Bułgarii – Musała. Musała ma 2925 metrów wysokości i jest też najwyższym szczytem Bałkanów.

Bułgaria – Musała

Jeżeli myślisz, że w Bułgarii uzyskasz pomoc w Informacji Turystycznej dotyczącej najwyższego szczytu tego państwa – Musały to się srogo mylisz. Ten kraj to jak wieża Babel. Brak języka, brak skutecznej informacji i wszystko w remoncie.

Może Ci się również spodoba

4 komentarze

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Opis dojazdu i wejścia na najwyższy szczyt Bułgarii – Musała. Musała ma 2925 metrów wysokości i jest też najwyższym szczytem Bałkanów.

Bułgaria – Musała

Jeżeli myślisz, że w Bułgarii uzyskasz pomoc w Informacji Turystycznej dotyczącej najwyższego szczytu tego państwa – Musały to się srogo mylisz. Ten kraj to jak wieża Babel. Brak języka, brak skutecznej informacji i wszystko w remoncie.

Może Ci się również spodoba

Opis dojazdu i wejścia na najwyższy szczyt Mołdawii – Dealul Bălăneşti. Dealul Bălăneşti ma 430 metrów. Na szczycie znajduje się wieża telekomunikacyjna.

Opis dojazdu i wejścia na najwyższy szczyt Chorwacji Vrh Dinare. Vrh Dinare ma 1831 metrów wysokości. Na szczycie znajduje się słup wysokościowy oraz krzyż.

Opis dojazdu i wejścia na najwyższy szczyt Bośni i Hercegowiny – Maglić. Maglić ma 2386 metrów wysokości i jest najwyższym szczytem Bośni i Hercegowiny. Na szczycie jest monument z flagą oraz pomnik

4 komentarze

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi